در این متن به معرفی پنج داروی درمان استرس می پردازیم و اثرات هر یک را به صورت جداگانه بررسی می کنیم. اگر به سلامت جسم و روان خود علاقه‌مند هستید، این فرصت مغتنمی است که با خواندن این پست، سطح آگاهی خود را در این زمینه بالا ببرید.

آیا می دانید شدت اضطراب شما چقدر است؟【با این تست رایگان میزان استرس خود را بدانید!! 】

اجازه بدهید قبل از ورود به مبحث معرفی پنج داروی درمان استرس به این نکته اشاره کنیم؛ تجربه سطحی از استرس طبیعی است ولی استرس شدید یا همیشگی آن امکان دارد، معرف یک اختلال باشد. خوشبختانه داروهایی جهت معالجه استرس به بازار آمده اند که تاثیر رضایت بخشی داشته اند. بیمار می تواند این داروها را طبق نظر پزشک معالج خود مصرف کند اما خوب است، معالجه شناختی رفتاری فرد بیمار در کنار مصرف دارو انجام شود. همانطور که می دانید، اصطلاح استرس دربردارنده احساساتی چون نگرانی، ترس و دلهره است. بر مبنای چند نظرسنجی معتبر، بالغ بر سی و سه درصد از افراد در زندگی از اختلال اضطراب رنج می برند و آن را تجربه کرده اند. در ادامه به معرفی پنج داروی اصلی اضطراب پرداخته و ویژگی ها و عوارض جانبی آنها را برایتان شرح می دهیم.

سیتالوپرام

انواع داروی درمان استرس

داروی درمان افسردگی و استرس متنوع بوده و هر یک دارای مشخصات و ویژگی هایی است. این داروها هر کدام می توانند تا حدودی نشانه های استرس را از بین برده یا حداقل آن را کاهش دهند. انجمن  اضطراب و افسردگی آمریکا، برای درمان این نوع بیماری چهار گروه مهم دارو جهت اختلالات استرسی معرفی کرده است که در این متن به آنها اشاره می کنیم. هر کدام از این گروه ها دارای زیرمجموعه ای است که تنها به ذکر آنها بسنده می کنیم. پنج گروه مهم داروهای ضد استرس عبارت هستند از :

• داروی مهارکننده سروتونین SSRI
• مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین - سروتونین
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
• بنزودیازپین ها
• مسدود کننده های بتا

داروی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین SSRI

اولین داروی درمان استرس، داروی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین یا همان SSRI می باشد. البته باید یادآوری کرد، این دارو برای معالجه افسردگی تجویز می شود، اما پزشکان از این دارو برای درمان بیمارانی که به اضطراب و اختلال وسواس فکری- اجباری مبتلا هستند، استفاده می کنند. حتی در باور برخی پزشکان این دارو می تواند اولین درمان دارویی برای رفع استرس باشد و آن را بهترین داروی استرس می دانند. SSRI می تواند سلول های عصبی در مغز را متوقف کند. در واقع این دارو کمک می کند تا بازجذب سروتونین اتفاق بیفتد. سروتونین ماده ای است شیمیایی که در بهبود و تنظیم خلقیات فرد تاثیر مهمی دارد. داروهایی که در این رده طبقه بندی می شوند، شامل داروهای متنوعی هستند که اسامی آنها در ذیل می آید:

• داروی سیتالوپرام (سلکسا)
• داروی رفع اضطراب اس سیتالوپرام
• فلوکستین یا پروزاک
• فلووکسامین
• سرترالین
• پاروکستین (یاکسیل، پکسوا)

این فهرست از داروی درمان استرس که در متن فوق طبقه شد، در شمار داروهای SSRI قرار می گیرند.این داروها می توانند در عرض دو تا شش هفته تاثیر خود را نشان دهند. اما این تاثیر بر روی همه افراد قابل مشاهده نیست. بیماران اغلب SSRI می توانند این داروها را به مدت شش ماه تا یکسال جهت درمان استرس طبق نظر دکتر معالج خود مصرف کنند و سپس میزان آن را کاهش دهند. خوشبختانه این داروها وابستگی ایجاد نمی کنند و به راحتی می توان مصرف آنها را کنار گذاشت.

آمی تریپتیلین

 مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین - سروتونین

دومین داروی درمان استرس مهارکننده بازجذب سروتونین – نوراپی نفرین است. این دارو نیز در شمار داروهای ضدافسردگی قرار می گیرند. پزشکان گاه این نوع داروها را برای کسانی که از درد مزمن شکایت دارند، تجویز می کنند. طبق نظر انجمن ضداضطراب و افسردگی آمریکا، بسیاری از پزشکان این داروها را  بهترین دارو برای درمان استرس و اضطراب می دانند عملکرد این داروها به این صورت است که جذب مواد شیمیایی سروتونین و نوراپی نفرین در مغز را کاهش می دهد. برخی از داروهایی که در شمار مهارکننده بازجذب سروتونین –نوراپی نفرین قرار می گیرند، عبارت هستند از دلوکستین و ونلافاکسین. این داروها مانند دیگر داروهای مشابه می توانند در طی چند هفته تاثیر خود را بر بهبود بیمار نشان بدهند.

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای؛ داروی درمان استرس

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای نیز می توانند به عنوان داروی درمان استرس مورد استفاده قرار گیرند. این داروها دیرزمانی است که در فهرست داروهای ضدافسردگی قرار گرفته اند. هر چند که این امکان وجود دارد که جهت درمان استرس تاثیرات خوبی نشان دهند اما متخصصان معمولا ترجیح می دهند به جای آنها از SSRI تجویز نمایند، چراکه عوارض جانبی و خطرات کمتری ایجاد می کنند. با این همه داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای روی برخی از بیماران تاثیرات قابل توجهی داشته اند. جالب این جاست که برخی بیمارانی که بهبود بیماری آنها با مصرف داروهای دیگر حاصل نشده است؛ با استفاده از داروهایی مذکور به خوبی درمان شده اند. عملکرد این داروها نیز به این گونه است که بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین را مسدود می کنند. بدین ترتیب، انتقال دهنده عصبی در مغز به بالاترین سطح خود می رسند و استرس را مهار می کنند. برخی از داروهایی که به عنوان داروی ضدافسردگی سه حلقه شناخته می شوند، عبارت هستند از :

• آمی تریپتیلین
• ایمی پرامین (توفرانیل)
• نورتریپتیلین (پاملور)

فلوکستین ده

بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها نیز در شمار داروهای درمان استرس و اضطراب قرار می گیرند. این داروها به نوعی آرامش بخش بوده و نشانه های فیزیکی استرس نظیر عضلات منقبض را کم می کنند. امتیاز این داروها در این است اثر آرامبخشی آنها قوی بود و اثربخشی سریعی دارند. شرکت فناوری پزشکی دیلی مد DailyMed اظهار می دارد، یک تا دو ساعت بعد از مصرف این داروها توسط بیمار اثرات آرامبخشی آن دیده می شود. این داروها عبارت هستند از : زاناکس یا آلاپرازولام، کلردیازپوکساید یا لیبریوم، دیازپام یا والیوم، لورازپام یا آتیوان. این داروها فقط برای درمان های کوتاه مدت بسیار مناسب می باشند با این همه متخصصان ترجیح می دهند به ندرت از این داروها به بیماران خود تجویز کنند چراکه در طولانی مدت، اثرات آنها کم شده و وابستگی ایجاد می نماید.

مسدود کننده های بتا

داروی درمان استرس می تواند به شکل داروهای مسدودکننده بتا به جامعه پزشکی معرفی شوند. این داروها برای بیمارانی که دچار افزایش فشار خون هستند و بیماری قلبی نیز دارند، بسیار مناسب است. با این همه متخصصان از این داروها به ندرت استفاده می کنند. این داروها می توانند تاثیرات نوراپی نفرین را تقلیل داده و برخی نشانه های فیزیکی را آرام کنند. برخی از داروهایی که در شمار مسدودکننده های بتا قرار می گیرند، عبارت هستند از : آتنولول یا تنورمین، پروپرانولول یا ایندرال.

بوسپیرون

بوسپیرون نیز می تواند در درمان استرس نقش داشته باشد. این دارو نشانه های کوتاه مدت یا حتی دراز مدت اضطراب را از بین می برد یا آن را به حداقل می رساند. بوسپیرون ها عملکرد کندتری در مقایسه با بنزودیازپین ها دارند و این امکان وجود دارد که همه اختلالات اضطرابی را بهبود ندهند ولی عوارض و خطرات کمتری از آنها گزارش شده است که از جمله آنها عدم وابستگی فرد بیمار به دارو است.

داروهای درمان استرس باید با تجویز پزشک صورت گیرد

مهار کننده مونوآمین اکسیداز

در  ادامه معرفی داروی درمان استرس خوب است به یک گروه داروی موثر دیگر در این زمینه اشاره کنیم. این گروه دارو از جمله داروهایی است که توسط پزشکان کمتر مورد تجویز قرار می گیرد. این دارو برای بهبود نشانه های هراس و فوبیای اجتماعی پیشنهاد می شود. انواع داروهایی که در زیرگروه مونوآمین اکسیداز قرار می گیرند عبارت هستند از مارپلان یا ایزوکاربوکسازید، فنلزین یا ناردیل، سلژیلین، ترانیل سیپرومین . قابل ذکر است این داروها ممکن است دارای عوارض جانبی باشند که در برخی از افراد قابل مشاهده هستند. اما خوشبختانه عوارض این داروها پس از مدتی که از مصرف آن داروها گذشت، از بین می رود. چنانچه تاثیرات منفی این داروها پس از مدتی از بین نرفت، حتما باید به پزشک مراجعه کرد. عوارض جانبی داروهای ضداسترس می تواند شامل :

• تار شدن دید
• داشتن سرگیجه
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• احساس آشفتگی و بی قراری
• تهوع
• بروز مشکلاتی جنسی
• بیماری های معده
• بالارفتن وزن و غیره باشد.