اضطراب اجتماعی یکی از اختلالات روانشناختی رایج است و بسیاری از افراد در سراسر جوامع با آن روبرو هستند. در این مقاله، سوالات متداول درباره اضطراب اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند و پاسخ‌هایی که مبتنی بر تجربه و تخصص درمانگران می‌باشد، ارائه می‌شود.

در ابتدا، به شیوع اضطراب اجتماعی می پردازیم. آمارها نشان می‌دهند که این اختلال یکی از شایع‌ترین مشکلات روانشناختی است و حدود ۱۵ میلیون بزرگسال آمریکایی از آن رنج می‌برند. همچنین، درباره ۳۶٪ از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی گزارش شده است که نشانه‌های این اختلال را برای ده سال یا بیشتر تجربه کرده‌اند، قبل از آنکه به دنبال درمان و کمک مراجعه کنند.

در اینجا به سوالی مهم پاسخ داده می شود: آیا اضطراب اجتماعی تنها شکلی از خجالت یا برگشتگی است؟ در پاسخ به این سوال، توضیح داده می‌شود که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ترس شدیدی از بررسی و قضاوت شدن توسط دیگران در موقعیت‌های اجتماعی یا عملکردی دارند. 

در ادامه این مطلب متداول ترین سوالاتی که درباره اضطراب اجتماعی پرسیده می شود را همراه با پاسخ دکتر دهقانی برای شما شرح داده ایم.

1- چقدر اضطراب اجتماعی شایع است؟

پاسخ دکتر دهقانی: بیماری اضطراب اجتماعی یکی از رایج‌ترین انواع مشکلات روانشناختی است. حدود ۱۵ میلیون بزرگسال آمریکایی مبتلا به اضطراب اجتماعی هستند. تقریباً ۳۶٪ از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی، علائمی را برای ده سال یا بیشتر داشته‌اند قبل از آنکه به دنبال کمک بگردند.

2- آیا اضطراب اجتماعی تنها شکلی از خجالت یا برگشتگی است؟

پاسخ دکتر دهقانی: خیر. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی، ترس شدیدی از بررسی و قضاوت شدن توسط دیگران در موقعیت‌های اجتماعی یا عملکردی دارند. آنها از این ترس می‌ترسند که خود را شرمسار کنند یا خجالت بکشند. علائم فیزیکی قابل توجهی نیز به این اختلال مرتبط هستند، مانند سرخی و گر گرفتگی چهره، تعریق شدید، لرزش، تهوع و از دست دادن کنترل بر روی خود.

اضطراب اجتماعی تنها ترس قابل درکی نیست که بسیاری از افراد هنگام سخنرانی یا درخواست رویارویی با شخص دیگر تجربه می‌کنند. افراد مبتلا به این اختلال ترس خود را به عنوان چیزی بیش از حد و بی‌منطق درک می‌کنند، اما در برابر اضطراب خود ناتوان هستند.

3- علت اضطراب اجتماعی چیست؟

پاسخ دکتر دهقانی: به نظر می‌رسد تعدادی عامل ممکن است به اضطراب اجتماعی منجر شود. در مورد تمام اختلالات اضطرابی، تمایل ژنتیکی ضعیفی به احساس اضطراب بیشتر در افراد وجود دارد. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است از خانواده‌ها یا زیرفرهنگ‌هایی باشند که ارزش خود را با عملکرد در محیط‌های اجتماعی یا حرفه‌ای مرتبط می‌کنند. همچنین، بسیاری از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی گزارش داده‌اند که در گذشته تجربه‌هایی از شرمساری در موقعیت‌های اجتماعی داشته‌اند.

به طور کلی، علت دقیق اضطراب اجتماعی هنوز کاملاً مشخص نیست و نمی‌توان آن را به یک عامل محدود کرد. به‌طور کلی می‌توان گفت که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانشناختی ممکن است در ظهور این اختلال نقش داشته باشند.

این عوامل می‌توانند با هم تعامل کرده و باعث ایجاد اضطراب اجتماعی شوند. مثلاً فرد ممکن است به علت ترتیب ژنتیکی خود، آسیبی در اندام‌های مرتبط با تنظیم اضطراب داشته باشد و همچنین در محیطی بزرگ شده که از فرد برای تکامل اجتماعی تقدیر نشده است و فشارهای مرتبط با اجتماع در آن وجود داشته باشد.

4- آیا می‌توان با روبه‌رو شدن با ترس‌های اجتماعی، اضطراب اجتماعی را غلبه کرد؟

پاسخ دکتر دهقانی: بیشتر افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی تلاش کرده‌اند که با موقعیت‌هایی که ترساننده است روبرو شوند. متأسفانه، این تلاش بعضا موثر نبوده است. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی معمولاً در موقعیت‌های بسیار دشواری شرکت می‌کنند که می‌تواند سطح بالایی از اضطراب را برانگیزاند و احساس ناامنی و ناتوانی را تقویت کند. در درمان رفتار شناختی، تأکید بر نزدیک شدن به موقعیت‌های اجتماعی به آرامی و بصورت مرحله به مرحله (سلسله‌مراتبی) است.

5- آیا فوبیایی اجتماعی به خودی خود از بین میرود؟

پاسخ دکتر دهقانی: در کل، ترسهای اجتماعی در اکثر افراد به خودی خود باقی می ماند. هراس اجتماعی به طور کلی به عنوان یک بیماری مزمن  نیاز به مداخله دارد. بعضی از آنها می توانند در صورتی که مهارت های مناسب را فرا گیرند، خوب شوند. در اکثر موارد، به دریافت کمک های حرفه ای توصیه می شود.

چگونه اختلال اضطراب اجتماعی درمان می‌شود؟

در درمان اضطراب اجتماعی، چهار عنصر اصلی وجود دارد.

آموزشی

مشاوران به مراجعان درباره طبیعت اضطراب اجتماعی آموزش می‌دهند، به ویژه الگوهای منفی مرکزی اندیشه (مانند خواندن ذهن دیگران، پریدن به نتیجه‌گیری‌ها، تفکر همه یا هیچ) که این اضطراب را تحریک می‌کنند. همچنین، اجتناب از مواقعی که متأسفانه باعث حفظ اختلال می‌شود، به مراجعان آموزش داده می‌شود.

بازسازی شناختی: مراجعان یاد می‌گیرند که چگونه افکار کلیدی زیربنای اضطراب خود را شناسایی کنند؛ به عنوان مثال "نمی‌دانم چه بگویم"، "روبرو شدن باعث سرخ شدن صورتم شده و دیگران متوجه ترسم می‌شوند"، "کنترل خود را از دست خواهم داد و مورد تمسخر قرار میگیرم". به آنها استراتژی‌های چالش‌بازی اندیشه آموزش داده می‌شود که تفکرات واقع‌گرا و مهربانانه‌تری را تولید می‌کند و به طور قابل توجهی بر سطح اضطراب آنها تأثیر می‌گذارد.

تسخیر موقعیت‌های ترسناک

روان‌درمانگران به مراجعین کمک می‌کنند تا موقعیت‌هایی که اجتناب می‌کنند و رفتارهای ایمنی که به حفظ اختلال کمک می‌کنند را شناسایی کنند. سپس با استفاده از استراتژی‌های مقابله‌ای که در درمان یاد گرفته‌اند، سلسله مراتبی از موقعیت‌ها را برای تحمل و مواجهه انتخاب می‌کنند.

توسعه مهارت‌های مفید در موقعیت‌های اجتماعی

مهارت‌ها شامل یادگیری چگونگی تمرکز بر دیگران و دور کردن توجه از افکار منفی به موقعیت‌های اجتماعی، استراتژی‌های آرامش در موقعیت‌های اجتماعی و تکنیک‌هایی برای پذیرش (و نه جنگیدن ) با احساسات اضطرابی که در موقعیت‌های اجتماعی فعال می‌شوند می‌باشد.

با توجه به این عناصر، روش‌های متنوعی برای درمان اضطراب اجتماعی وجود دارد. درمان ممکن است شامل مشاوره شخصی، درمان شناختی-رفتاری (CBT)، ترکیبی از داروها و مشاوره، یا سایر روش‌های درمانی باشد. هر شخص و شرایط متفاوتی دارد و بهتر است با یک متخصص روان‌درمانی مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.

سخن آخر

اضطراب اجتماعی یا SAD یکی از شایع ترین نوع اختلال اضطراب است که فرد ناتوانی و ترس شدید در زمان قرار گیری در موقعیت های اجتماعی دارد. در فوبیای اجتماعی فرد در سطوح عاطفی، جسمی و شناختی، احساساتی را تجربه می‌کند. فرد در نتیجه این احساسات از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی بسیار اذیت می‌شود، تا حدی که ممکن است از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی پرهیز کند.

در این مطلب برای شما سوالات متداول درباره اضطراب اجتماعی را بیان کردیم که دکتر دهقانی به آن ها پاسخ داده است. روش های مختلفی برای از بین بردن اضطراب اجتماعی وجود دارد که می توان به کمک آنها بر این مشکل غلبه کرد.